Mấy tháng gần đây mình thực hiện một thí nghiệm nhỏ trên bản thân: chọn danh sách phát nhạc riêng cho các việc khác nhau. Chẳng hạn khi cần tập trung làm việc hay học bài thì mình nghe nhạc jazz nhẹ nhàng, khi tắm hoặc quét dọn nhà cửa thì nghe các bản nhạc pop sôi động, hay trước/trong khi ngủ thì mình bật những giai điệu “bồng bềnh vang xa như trôi về miền cực lạc”.
Mình lấy cảm hứng từ một video trên Headspace, trong đó có nói: nếu một bản nhạc buồn có thể làm ta bật khóc, hay một bài hát vui có thể khiến ta muốn nhún nhảy, thì tại sao chúng ta không dùng chính công cụ này để điều khiển (trigger) não bộ chuyển từ chế độ tâm trạng này qua chế độ tâm trạng khác?
Thí nghiệm có vẻ diễn ra thành công.
Quá nửa đầu tháng 5 mình chìm sâu trong căng thẳng và mệt mỏi, nhiều thay đổi lớn diễn ra cùng lúc khiến một đứa kiên cường như mình cũng có lúc ôm gối khóc tu tu. Sự việc đã có thể trở nên tệ hơn nếu mình không duy trì vài thói quen từ trước như thiền, tập thể dục và… nghe nhạc.
Tan làm thứ 6, tuần thứ ba của tháng 5, mình bước bộ dọc hồ Hoàn Kiếm về nhà trong ánh hoàng hôn lộng lẫy. Đang vẩn vơ với mớ suy nghĩ ngổn ngang trong đầu, mình được kéo lại thực tại bởi tiếng nhạc phát ra từ chiếc điện thoại của một cặp đôi ngồi hóng gió gần đó.
Bài hát rực lửa của mùa hè 2019, một người từng nhớ mình mỗi khi nghe bài này (dù mình chẳng làm gì ngoài việc hát theo nó 1,749 lần), mình từng “biểu diễn” nó trong nhà tắm với chiếc vòi hoa sen làm mic, hay bật trong các chuyến du lịch trước Covid-19. Mình nhận ra Kiên 2019 cũng từng trải qua những chuyện tồi tệ, nhưng sau cùng mọi việc vẫn ổn và anh ấy lại tận hưởng một mùa hè tuyệt vời. Kiên 2021 cũng nên giữ tâm thế như vậy.
Rồi mình đeo tai nghe, và đoạn đường về nhà còn lại ngập tràn trong giai điệu của playlist “Mood Booster”: những bài hát mình nghe để khiến tâm trạng vui hơn.
Một vài đúc kết của mình trong quá trình thử nghiệm sử dụng âm nhạc để thay đổi cảm xúc:
- Gu âm nhạc của mỗi người là khác nhau
Ví dụ nhạc nền khi ngủ: có người thích tiếng ầm ì của thành phố, nhưng người khác lại thích tiếng gió thổi, nước chảy, chim hót, v.v. Cách tốt nhất để biết mình thích gì đó là phải thử. - Việc nào nhạc đấy: đừng trộn lẫn
Chẳng hạn nếu bạn đã chọn những giai điệu sôi động cho lúc tập gym thì đừng dùng chúng trong khi đang phải làm một chiếc báo cáo toàn số. Chỉ có như vậy thì não bộ mới ghi nhớ được để lần sau bật nhạc lên là cơ thể có thể chuyển qua trạng thái bạn mong muốn luôn. - Muốn tập trung thì nghe nhạc không lời
Hoặc có lời nhưng ở ngôn ngữ bạn không hiểu được. Não bộ của chúng ta rất phi thường, nó liên tục xử lý thông tin cho dù bạn không yêu cầu. Thậm chí càng thiếu thông tin thì não lại càng hoạt động mạnh hơn để giải nghĩa (make sense) mọi thứ. Vậy nên đừng tạo môi trường để chúng ta dễ bị sao lãng.
Mọi người thử trải nghiệm dùng âm nhạc tác động tới cảm xúc, rồi cho mình biết kết quả nhé! Chúc vui!
